Cách trồng nấm bào ngư tại nhà thu được sản lượng cao

Hiện nay, mô hình trồng nấm bào ngư đang được áp dụng phổ biến tại nhiều trang trại nấm. Loại nấm này không chỉ mang đến giá trị về kinh tế, mà còn được sử dụng chế biến thành những món ăn hằng ngày thơm ngon dinh dưỡng. Bên cạnh đó, kỹ thuật trồng nấm bào ngư lại không quá phức tạp, có thể tự trồng ở nhà. Cùng Yersin Farm tìm hiểu ngay cách trồng nấm bào ngư tại nhà dưới đây.

Trồng nấm bào ngư có khó không?

Trước đây nấm bào ngư cũng mọc tự nhiên giống như các loại nấm khác, tuy nhiên hiện nay đã có những công nghệ tiên tiến giúp trồng nấm trong môi trường công nghiệp cho ra sản lượng lớn hơn. Mặc dù kỹ thuật trồng nấm không quá khó nhưng lại đòi hỏi người trồng có kiến thức và sự kỹ lưỡng trong quá trình chăm sóc. 

Môi trường nuôi trồng cũng là một trong những yếu tố tiên quyết để đảm bảo sự phát triển ổn định của nấm, bởi lẽ nấm bào ngư thích ưa môi trường ẩm, nhiệt độ ổn định. Vì thế cần tạo ra môi trường phù hợp bằng cách điều chỉnh độ ẩm, điều chỉnh nhiệt độ môi trường và cung cấp ánh sáng. Bên cạnh đó, kiến thức và kỹ thuật trồng nấm bào ngư xám cũng là một trong những yếu tố không nên bỏ qua qua. 

Để trồng nấm bào ngư thành công bạn cần có kiến thức và các kỹ năng cần thiết. Nếu bạn mới bắt đầu, hãy tìm hiểu các kỹ thuật trồng và học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước. 

Điều kiện sinh trưởng của nấm bào ngư

Nấm bào ngư ngoài việc mọc tự nhiên còn được nuôi trồng, nhờ những ưu điểm như nguyên liệu đơn giản, mô hình trồng nấm bào ngư dễ dàng tiếp cận. Dưới đây là các giai đoạn nấm bào ngư phát triển bạn có thể tham khảo để áp dụng cách trồng nấm bào ngư hiệu quả nhất:

Giai đoạn đầu (Chuẩn bị môi trường)

• Tạo dựng môi trường: Mỗi loại nấm sẽ có những điều kiện môi trường phát triển khá nhau. Điều quan trọng trong quá trình áp dụng cách trồng nấm bào ngư tại nhà là bạn cần chuẩn bị đúng loại chất nền để phù hợp nuôi trồng nấm. Đối với nấm bào ngư, bạn nên chọn các vật liệu như cỏ rơm, bã mía, hỗn hợp các chất liệu hữu cơ khác là đủ cho nấm phát triển tốt.
• Hạt giống: Lựa chọn các hạt giống nấm bào ngư đảm bảo chất lượng từ các nguồn tin cậy. Có thể tìm mua các hạt giống từ các nhà cung cấp hoặc tự sản xuất giống từ nấm mẹ. 
• Chuẩn bị mạch: Các hạt giống nấm bào ngư được trợn với mạch và được ủ trong một thùng chứa ẩm. Các mạch luôn luôn được đảm bảo phải ướt đều và có độ ẩm giao động từ 60% đến 70%.

Giai đoạn sinh trưởng (Phát triển và thu hoạch)

Ở giai đoạn này, những cây nấm cần rất nhiều yếu tố để có thể phát triển tốt để mang lại sản lượng cao. 

• Nhiệt độ: Nhiệt độ lý tưởng ở giai đoạn này cho nấm bào ngư sẽ thường tư 20 độ C cho đến 30 độ C. Nhiệt độ phải luôn được điều chỉnh ở trong phạm vi này để tạo điều kiện, môi trường tốt nhất cho sự phát triển của nấm.
• Độ ẩm: Trong quá trình sinh trưởng nấm bào ngư cần có độ ẩm cao. Điều kiện phù hợp nhất là có độ ẩm từ 80% đến 90%. Bạn có thể giữ độ ẩm cho nấm bằng cách tưới nước lên mạch hoặc sử dụng hệ thống phun sương.
• Ánh sáng: Thông thường, nấm bào ngư không cần ánh sáng mặt trời trực tiếp, chúng thích ở trong môi trường tốt hoặc ánh sáng gián tiếp để hấp thụ các chất dinh dưỡng từ chất hữu cơ. Tránh những nơi có ánh sáng mạnh và tạo điều kiện cho nấm phát triển.
• Quản lý và chăm sóc: Luôn kiểm tra và điều chỉnh độ ẩm, nhiệt độ và ánh sáng phù hợp với yêu cầu của nấm. Theo dõi sự phát triển của nấm và xử lý các vấn đề như sâu bệnh, nấm mốc và sự xâm nhập của vi khuẩn. 
• Thời gian thu hoạch: Sau khi áp dụng thành công cách trồng nấm bào ngư. Nấm sẽ phát triển trong khoảng từ 2 đến 4 tuần sau khi trồng. Thu hoạch khi nấm đã đạt đến kích thước và trạng thái phát triển mong muốn. 

Lợi ích khi tự trồng nấm tại nhà?

Việc áp dụng cách trồng nấm bào ngư tại nhà mang lại nhiều lợi ích cho gia đình bạn, tiêu biểu như:

• Nguồn thực phẩm tươi ngon: Khi trồng nấm tại nhà bạn luôn có một nguồn thực phẩm tươi ngon và đảm bảo chất lượng. Bạn có thể thu hoạch nấm khi chúng đạt đến kích thước và trạng thái nấm phù hợp, có thể đảm bảo ăn ngay sau khi được thu hoạch. 
• Tiết kiệm chi phí: So với việc mua nấm tại cửa hàng thì trồng nấm tại nhà sẽ giúp bạn một khoản chi phí. Bạn chỉ cần đầu tư một lần để trang bị hệ thống trồng và hạt giống ban đầu. Sau đó, bạn có thể tái sử dụng lại mạch và sản xuất giống từ các mẫu nấm mà bạn thu hoạch được.
• Đảm bảo an toàn và chất lượng: Khi trồng nấm tại nhà, bạn có thể chủ động kiểm soát được quá trình trồng và chăm sóc. Vấn đề sử dụng hoá chất hay thuốc trừ sâu gây hại bạn có thể hoàn toàn yên tâm và nấm của bạn sẽ không gặp các vấn đề liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm.
• Tác động tích cực đến môi trường: Trồng nấm tại nhà được coi là một hành động thân thiện với môi trường xung quanh. Bởi vì nấm là một loại sinh vật phân huỷ tự nhiên và không tốn nhiều năng lượng để trồng và chăm sóc. Bên cạnh đó, việc trồng nấm tại nhà giúp giảm năng lượng nấm được làm từ công nghiệp và vận chuyển xa.

Hướng dẫn cách trồng nấm bào ngư tại nhà

Một quy trình trồng nấm chuẩn khoa học sẽ giúp sản lượng được nâng cao hơn, giúp hiệu suất mang lại từ việc trồng nấm bào ngư sẽ hiệu quả. Vậy quy trình trồng như thế nào sẽ mang lại hiệu quả. Dưới đây là quy trình hướng dẫn trồng nấm bào ngư tại nhà mà bạn có thể tham khảo:

Chọn nơi trồng nấm thích hợp:

Việc lựa chọn vị trí để đặt phôi nấm cũng quyết định đến sự phát triển của nấm bào ngư. Bạn cần chọn một nơi thoáng mát và có ánh sáng phù hợp không nên chọn những nơi bị tối. 

Khi đặt phôi nấm cần tránh ánh nắng chiếu trực tiếp, tránh mưa tạt lên những bịch phôi nếu không muốn phôi bị hỏng. Lưu ý không nên để phôi ở những nơi có gió lùa vào, vì khi gặp gió có thể nấm bị héo và khô làm ảnh hưởng đến chất lượng của nấm.

Xử lý nguyên liệu trồng nấm:

Xử lý nguyên liệu trồng nấm là bước quan trọng đặc biệt khi áp dụng những cách trồng nấm bào ngư để đảm bảo môi trường trồng nấm sạch và đủ dinh dưỡng. Dưới đây là một số cách xử lý nguyên liệu phổ biến bạn có thể tham khảo:

• Chuẩn bị mạch trồng: Mạch là môi trường mà nấm sẽ sinh trưởng và phát triển. Bạn có thể sử dụng cỏ rơm, bã mía hoặc chất liệu hữu cơ khác. Trước khi sử dụng, xử lý mạch bằng cách rửa mạch với nước để loại bỏ những bụi bẩn và các vi khuẩn khác gây hại cho nấm. Nếu mạch quá ướt thì có thể sấy khô. Điều này giúp đảm bảo mạch không quá ẩm đủ để nấm phát triển ổn định. 
• Tiệt trùng: Đây là bước quan trọng để loại bỏ đi các vi khuẩn, nấm mốc và sâu bệnh có thể gây hại cho nấm. Một số phương pháp tiệt trùng mạch như sử dụng nhiệt độ cao để tiêu diệt các vi khuẩn và nấm mốc. Ngoài ra, có thể sử dụng các hóa chất tiệt trùng như peroxide hydrogen, clo hoặc các hoá chất khác được khuyến nghị dùng để tiệt trùng mạch. 
• Chế biến nấm mẹ: Nếu như sử dụng nấm mẹ để nhân giống thì hãy đảm bảo rằng nấm mẹ đã được xử lý. Các bước xử lý nấm mẹ đó là lựa những quả nấm mẹ khoẻ mạnh và không bị nhiễm bệnh hay hư hỏng. Sử dụng các chất sát khuẩn như clo để tiệt trùng bề mặt nấm mẹ trước khi cắt thành các mảnh nhỏ để trồng.

Cách trồng nấm bào ngư từ phôi

Mỗi loại nấm mang những đặc điểm riêng, tuy nhiên các phương pháp chăm sóc sẽ có sự tương đồng. Vì vậy, chúng ta có thể bắt đầu việc áp dụng cách trồng nấm bào ngư xám tại nhà vì đây là loại nấm phổ biến và dễ trồng nhất. 

Bước 1: Chọn vị trí đặt phôi nấm: 

Vị trí đặt phôi nấm rất quan trọng vì ảnh hưởng tới sự phát triển của nấm. Nên đặt ở những nơi thông thoáng, có ánh sáng vừa đủ. Ví dụ như khu vực gara xe có khoảng trống hay căn phòng trống không dùng đến. Không nên đặt ở những nơi như ban công, sân thượng hay ngoài trời vì như thế nhiệt độ cao sẽ làm nấm bị héo và hư phôi. 

Bước 2: Chuẩn bị nguyên liệu:

Phôi nấm: Có thể mua phôi nấm từ các cửa hàng bán giống hoặc trang trại nấm. 

Mạch trồng: Sử dụng mạch từ rơm, bã mía, cỏ rơm hay các loại mạch khác.

Bước 3: Xử lý phôi nấm:

Hoà tan phôi: Đặt phôi nấm vào nước ấm khoảng 25 độ C, để hoà tan trong khoảng từ 6 đến 24 tiếng. Giúp kích thích quá trình nảy mầm của phôi.

Làm sạch phôi: Sau khi hoà tan, rửa phôi với nước để loại bỏ các bụi bẩn trên bề mặt.

Phủ phôi: Đặt mạch trồng vào trong hũ và làm lớp mỏng. Các mạch nên có khoảng cách để nấm có đủ không gian để phát triển. 

Bước 4: Cách trồng nấm bào ngư từ phôi nấm: 

Đặt phôi vào mạch: Đặt phôi nấm đã được xử lý lên mạch trồng. Tuỳ thuộc vào loại nấm mà bạn có thể để khoảng cách nhất định giữa phôi và mạch.

Phủ phôi: Bạn có thể phủ lên trên phôi một lớp mỏng rơm ướt để phôi luôn có độ ẩm và tránh trường hợp phôi mất nước quá nhanh. 

Bước 5: Chăm sóc:

Luôn theo dõi và điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm trong hũ nấm để tạo ra môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm bào ngư. Hãy đảm bảo mạch và phôi luôn được giữ ẩm bằng cách phun nước hoặc sử dụng hệ thống tưới nước tự động. 

Cách tưới phôi nấm vô cùng đơn giản, tuy nhiên chỉ nên tưới bên ngoài và xung quanh, dưới đây là cách tưới phôi ở dạng chưa mở nắp và mở nắp: 

• Để tạo môi trường mát mẻ cho những phôi nấm chưa mở nắp, bạn có thể xịt nước trực tiếp lên phôi trong vài phút.
• Sau khi phôi nấm đã mở nắp, hãy sử dụng một bình xịt phun sương để tưới lên bề mặt của bịch phôi. Hướng tưới sẽ là từ trên xuống hoặc bạn hơi nghiêng một chút. Chỉ cần tưới phun sương xung quanh vài ngày cho đến khi nấm bắt đầu nấm chui ra. 
• Tuỳ thuộc vào tình hình thời tiết mà bạn có thể điều chỉnh số lần phun nước trong một ngày cho nấm. Lưu ý không tưới vào ban đêm và không tưới trực tiếp hướng vào cổ phôi như vậy sẽ làm đọng nhiều nước ở cổ phôi.

Cách trồng nấm bào ngư trong thùng xốp

Tương tự như cách trồng nấm bào ngư trên thì trồng trong thùng xốp cũng rất dễ dàng và hiệu quả cao

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu:

• Thùng xốp: Đây là vật dụng rất dễ kiếm, có thể sử dụng lại thùng xốp cũ để tiết kiệm chi phí. Tiến hành đục một vài lỗ nhỏ ở đáy thùng để thoát nước dư thừa và tạo lỗ nhỏ phía trên thùng để cung cấp không khí cho nấm. 
• Phôi nấm: Tùy theo nhu cầu mà bạn có thể mua số lượng vừa đủ để trồng. Phôi nấm bào ngư được bán nhiều tại các cửa hàng chuyên bán giống nấm hoặc bạn đến những trang trại nấm để mua phôi. 
• Mạch trồng: Đối với loại nấm bào ngư không bắt buộc nguồn đất dinh dưỡng nhiều. Chỉ cần có mùn cưa, rơm rạ và bìa cứng là có thể trồng được. Cho rơm rạ và mùn cưa vào nước vôi pha loãng ngâm khoảng 15 phút rồi vớt ra.

Bước 2: Cách trồng nấm bào ngư trong thùng xốp: 

• Bắt đầu trồng nấm bào ngư xám, cho một lớp mạch trồng dày khoảng tầm 5cm vào trong thùng xốp. Sau đó rải phôi nấm quanh thùng xốp và cho lớp mạch trồng thứ hai và tiếp tục rải phôi nấm sát thành thùng xốp. Cứ làm như vậy cho đến lớp rơm trên cùng thì rắc phôi nấm thật đều lên bề mặt. 

Bước 3: Chăm sóc cũng là một bước vô cùng:

• Đảm bảo rằng vị trí trồng nấm là nơi thoáng mát và khô ráo, không bị ánh nắng chiếu trực tiếp vào làm ảnh hưởng tới chất lượng nấm. Độ ẩm lý tưởng để nấm phát triển tốt là khoảng 80-90% và độ ẩm phù hợp là 10-25 độ C. Việc tưới nước vô cùng quan trọng liên quan tới sự phát triển của nấm. Vì vậy, tưới nước khoảng 5-6 lần bằng bình phun sương, không tưới mạnh tránh dập nấm.

Thu hoạch nấm

Sau khi áp dụng thành công cách trồng nấm bào ngư, bạn cần lưu ý những yếu tố sau trong quá trình thu hoạch nấm để đạt hiệu quả, sản lượng nấm tốt nhất.

• Thời gian thu hoạch nấm: Đối với nấm bào ngư thời gian thu hoạch khoảng 80 ngày kể từ ngày trồng. Sau khi thu hoạch nấm thì vệ sinh nút phôi thật sạch sẽ, sau đó đập nắp phôi lại và tiếp tục tưới nước. Sau 15 ngày sẽ thu hoạch đợt tiếp theo. Nấm nên được thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc buổi tối. 
• Kích cỡ nấm khi thu hoạch: Tùy vào nhu cầu mà bạn có thể thu hoạch tai nấm lớn hoặc tai nấm nhỏ. Tuy nhiên, để đạt độ ngon khi chế biến thì nên chọn những tai nấm có kích thước đường kính khoảng 4-5cm (khoảng 3 đốt ngón tay).
• Mẹo giúp thu hoạch nấm đúng cách: Khi thu hoạch nấm ban nên giữ tay ngay phần thân nấm sát với cổ phôi, đồng thời lắc nhẹ qua lại và dùng một lực kéo nhẹ ra. Với cách thực hiện như vậy bạn hái cảm chùm nấm ra và kéo theo được phần gốc, giúp cổ phôi sạch phần gốc cũ. 

Cách bảo quản nấm bào ngư

Sau khi áp dụng thành công cách trồng nấm bào ngư và thu hoạch nấm xong, nếu chưa dùng ngay bạn hãy cho vào túi hoặc hộp đậy nắp kỹ bỏ vào ngăn mát tủ lạnh để tránh hư nấm. 

Lưu ý, trong vòng 30 phút thu hoạch nấm thì phải bỏ vào tủ lạnh để được bảo quản lâu hơn khoảng 1 tuần. Nếu chưa chế biến bạn không nên rửa nấm, vì như thế nấm sẽ hút nước và nhũn, mất đi vị ngọt tự nhiên của nấm. Có 2 cách bao quản nấm mà bạn có thể tham khảo: 

Sơ chế bảo quản nấm bào ngư tươi trong ngăn mát tủ lạnh: 

• Bước 1: Chuẩn bị: Chọn nấm bào ngư tươi ngon, không có dấu hiệu hư hoặc bị dập. Chọn túi chống thấm hoặc sử dụng bao nilon sạch để đụng nấm.
• Bước 2: Sơ chế nấm bào ngư: Rửa nấm bào ngư bằng nước lạnh để loại bỏ đi các bụi bẩn và tạp chất. Lưu ý khôn nên ngâm nấm trong nước quá lâu. Sau đó, cắt bỏ phần chân nấm để tạo sự đồng nhất trong bảo quản.
• Bước 3: Đóng gói: Xếp ngăn nắp nấm đã chế biến vào trong túi chống thấm hoặc bao nilon. Cẩn thận, nhẹ tay để nấm không bị vỡ trong quá trình đóng gói. Tiếp theo, loại bỏ không khí trong túi bằng cách nhấn nhẹ trên túi để đẩy hết không khí ra bên ngoài. Điều này giúp nấm được bảo quản lâu hơn.
• Bước 4: Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh: Đặt túi nấm vào trong ngăn mát, tránh để các túi chồng lên nhau và giữ khoảng cách để không cản trở quá trình lưu thông không khí. Đảm bảo nhiệt độ khoảng từ 2-4 độ C.

Sơ chế bảo quản nấm bào ngư phơi khô: 

• Bước 1: Chuẩn bị: Chọn nấm bào ngư tươi ngon, không có dấu hiệu bị hư hỏng. Chọn túi chống zip hoặc sử dụng bao nilon sạch để dùng nấm để giữ cho nấm có độ giòn và không bị mốc. 
• Bước 2: Sơ chế nấm bào ngư: Rửa nấm bào ngư bằng nước lạnh để loại bỏ đi các bụi bẩn và tạp chất. Lưu ý không nên ngâm nấm trong nước quá lâu. Sau đó, cắt bỏ phần chân nấm để tạo sự đồng nhất trong bảo quản.
• Bước 3: Sấy khô: Đặt các tai nấm lên khay hoặc bề mặt phẳng. Để nấm bào ngư ở nơi khô ráo, mát mẻ và thông gió. Đảo ngược các tai nấm sau một thời gian để đảm bảo nấm được sấy khô đồng đều. 

Quá trình này có thể mất vài ngày hoặc một tuần tùy theo điều kiện môi trường. Bên cạnh đó, nếu bạn có dụng cụ để sấy, thì có thể sấy nấm ở nhiệt độ khoảng 50-60 độ C  trong vòng 2-3 tiếng hoặc đến khi nấm khô hoàn toàn.

• Bước 4: Đóng gói: Hãy đảm bảo rằng nấm đã được khô hoàn toàn và có độ cứng nhất định, không còn độ ẩm. Cho nấm vào túi zip, đảm bảo túi được kín chặt không cho không khí và độ ẩm tiếp xúc với nấm. Cuối cùng, đặt ở nơi khô ráo và thoáng mát. 

Cách vệ sinh gốc nấm sau khi thu hoạch

Sau khi áp dụng cách trồng nấm bào ngư và thu hoạch hết nấm, tạm thời bạn không nên tưới nước ngay. Chúng ta sẽ tiến hành vệ sinh phần cổ phôi để loại bỏ đi các gốc nấm còn sót lại trong quá trình thu hoạch. 

• Dùng dao sạch nhẹ nhàng loại bỏ các mảnh vụn, đất hoặc bất kỳ tạp chất bám trên gốc nấm. Tuy nhiên cần thao tác nhẹ nhàng để không làm hỏng cấu trúc của nấm.
• Nếu muốn tăng quá trình khử trùng, bạn có pha loãng dung dịch nước clo hoặc dung dịch diệt khuẩn an toàn và khử trùng nhẹ nhàng. Sau đó, rửa lại với nước sạch để loại bỏ hoàn toàn dung dịch khử trùng. 
• Sau khi rửa xong, có thể để gốc nấm khô tự nhiên hoặc dùng khăn lau khô nhẹ nhàng. Không nên để gốc nấm ẩm ướt sẽ phát triển vi khuẩn và mốc. 

Các lưu ý quan trọng khi trồng nấm tại nhà

Bên cạnh áp dụng cách trồng nấm bào ngư chuẩn kỹ thuật, bạn cần lưu ý một số yếu tố dưới đây để đảm bảo an toàn trong quá trình trồng nấm:

• Trong quá trình trồng nấm, bạn nên sử dụng nguồn nước sạch để tưới cho nấm. Tránh dùng các nguồn nước bị nhiễm phèn, như vậy sẽ không làm ảnh hưởng tới chất lượng bên trong bịch phôi. 
• Khi xếp phôi nên để cục phôi nằm ngang, phần cổ phơi hơi hướng xuống đất. Như thế sẽ hạn chế được việc nước lọt vào miệng phôi, không gây ẩm mốc cho phôi. 
• Đa số những ai mới trồng nấm đều có suy nghĩ là thu hoạch lúc nào cũng được hoặc thích là thu hoạch. Như vậy nấm sẽ hơi già và to mới hái, lúc này không tốt để đảm bảo về chất lượng. Khi nấm đạt đường kính tầm 4-5cm là thu hoạch tốt nhất, có nhiều chất dinh dưỡng và ăn có vị ngọt thanh. Ngược lại với nấm già sẽ có phần dai và nhạt hơn. 
• Nơi đặt phôi nấm phải đảm bảo đủ an toàn cho con người. Bởi vì, khi tai nấm tới giai đoạn sinh sản và tạo ra các bào tử bay trong không trung với làn khói trắng. Nếu đặt ở nơi sinh hoạt hay nghỉ ngơi, gió lùa vô nhà sẽ ảnh hưởng tới hệ hô hấp nếu hít phải bào nấm vào người. Chính vì vậy, nên đặt nấm ở nơi ít người lui tới, thoáng nhưng kín gió, đủ ánh sáng và thu hoạch đúng thời gian để có những nguyên liệu tươi ngon. 

Với việc trồng nấm tại nhà vô cùng đơn giản và thoải mái. Bạn có thể trồng tại nhà để có thêm nguồn nguyên liệu bổ dưỡng, thơm ngon và có thể cắt ăn mọi lúc vô cùng thuận lợi. Hy vọng với những chia sẻ về cách trồng nấm bào ngư tại nhà, bạn có thể trồng để cung cấp cho gia đình nguồn thực phẩm an toàn vệ sinh và bổ dưỡng. Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu tìm mua những sản phẩm nấm bào ngư tươi ngon, chất lượng đừng ngần ngại liên hệ ngay cho Yersin Farm qua Hotline 0867722728 để được tư vấn miễn phí bởi chuyên gia.